بررسی تغییرات یادگیری فضایی و لیپید پراکسیداسیون ناشی از تجویز سدیم والپروات در مدل ماز آبی موریس در موش صحرایی نر

  شکل گیری حافظه ، فرایند پیچیده&-ای است که تحت شرایط پیش سیناپسی و پس سیناپسی مختلفی انجام می&-شود. برای تعیین مکانیسم&-های مولکولی دخیل در تغیرات سیناپسی وابسته به فعالیت در طی شکل گیری حافظه ، مطالعات زیادی انجام شده است و پروتئین&- های متعددی از جمله فاکتور رونویسی مورد شناسایی قرار گرفته&- اند. وقتی حیوان در معرض یک تجربه&-ی معنی دار قرار می&-گیرد ، حافظه و یادگیری به عنوان نتیجه&- ای از آن آغاز می&-شود که منجر به تغییر رفتار حیوان می&-شود (۱). حافظه و یادگیری ، در اثر تغییرات انتقالات شیمیایی در سیناپس&-ها ایجاد می&-شود (۱, ۲). حافظه از مراحل مختلفی تشکیل می&-شود که شامل: اکتساب ، تثبیت ، نگهداری ، به خاطر آوری و اجرا می&-باشد (۳). بر طبق مطالعات انجام شده ، سدیم والپروات علاوه بر اثرات ضد تشنجی در درمان صرع ، بر حافظه نیز موثر است (۴). سدیم والپروات ، یک اسید چرب با زنجیره کوتاه است که از آنالوگ&-های والریک اسید می&-باشد و دارای خاصیت ضد صرعی است (۵, ۶). خصوصیات درمانی سدیم والپروات ، افزایش پیدا کرده است که شامل درمان اختلال دو قطبی و پیشگیری از سردردهای میگرنی می&-باشد. همچنین سدیم والپروات در درمان آلزایمر نیز مؤثر است (۴). خصوصیات درمانی متعدد ، باعث شده تا داروی سدیم والپروات را یک نوشدارو یا اکسیر (داروی همه درد) بنامند (۴, ۶). سدیم والپروات علاوه بر افزایش سطوح میانجی عصبی گابا و همچنین فعالیت گیرنده&- های این میانجی عصبی ، بر گلوتامات و گیرنده&- های آن نیز اثر دارد (۴). اخیرا دیده شده است که هم سدیم والپروات و هم لیتیوم ، مهارکننده تولید پپتیدهای بتا آمیلوئیدی در مدل&-های ترانسژنیک بیماری آلزایمر در موش ها می&-باشند (۴). همچنین دیده شده که سدیم والپروات سبب مهار آپوپتوز و مرگ نورونی می&-گردد (۷). همچنین سدیم والپروات برای درمان هانتینگتون نیز پیشنهاد شده است (۸). درمان با سدیم والپروات ، سبب حفاظت نورونی در برابر لیپید پراکسیداسیون در شرایط invitro می&-شود (۹). همچنین زمانی که سدیم والپروات تحت شرایط invivo تزریق می&-شود ، سبب پیشگیری معنی دار از مرگ نورون&-های حرکتی می&-گردد (۱۰). همچنین دیده شده که سدیم والپروات دارای پتانسیل درمانی برای بیماری آتروفی عضلانی-نخاعی می&-باشد (۱۱). بنابراین با توجه به اثرات محافظت نورونی سدیم والپروات و اثرات مفید در بیماری&-های عصبی و از طرف دیگر اثرات احتمالی تخریبی آن در دوزهای بالا و سمی بر سیستم&-های کبدی و عصبی ، تحقیق حاضر جهت بررسی تأثیر سدیم والپروات در دوزهای مختلف بر تغییرات حافظه فضایی یادگیری طراحی شده است.