ارزیابی بقای سلول‌های فیبروبلاست انسانی سرطانی و نرمال پس از مواجهه با نانوذرات اکسید روی و نانوذرات اکسید روی doped شده با مس

 اگرچه عدم اطمینان زیادی در مورد خطرات احتمالی محصولات نانوتکنولوژی وجود دارد، اما تلاش برای تجاری‌سازی آنها علی‌رغم عدم اطمینان از پیامدهای آن برای سلامتی و محیط زیست ادامه دارد (۱). فناوری نانو به دلیل کاربردهای متعدد در علوم مختلف، یکی از فناوری‌های جدید در تحقیقات نوآورانه است (۲). اخیرا استفاده از نانوذرات به جای درشت مولکول‌ها به سرعت در حال افزایش است (۳). اثر متقابل نانوذرات با مولکول‌های زیستی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارند (۴) . نانوذرات بدلیل اندازه بسیار کوچک در حد نانو، بالا بودن نسبت سطح به جرم، توانایی تغییر اندازه در محیط های مختلف (۵)و نیز سطح قابل مدیفیکاسیون کاربردهای متنوعی دارند. از جمله نانوذراتی که اخیرا مورد توجه قرار گرفته‌اند، نانوذرات اکسید روی و آلیاژهای آن می‌باشند. نانوذرات اکسید روی دارای چندین خصوصیت قابل توجه از جمله شکاف باند مطلوب، شارژالکترواستاتیک، سطح وسیع و تقویت چرخه اکسیداسیون-احیا هستند (۶). این خصوصیات نانوذرات اکسید روی باعث شده تا در زمینه زیست پزشکی مانند تصویربرداری سلولی، بیوحسگرها و دارورسانی مورد استفاده قرار گیرند. از آنجاییکه این نانوذرات سلول‌های سرطانی انسان را به میزان بیشتری نسبت به سلول های نرمال از بین می‌برند، لذا در درمان‌های جدید بدخیمی‌ها مورد توجه زیادی قرار گرفته است (۷). خصوصیت سایتوتوکسیک نانوذرات اکسید روی براساس نقش این نانوذرات در تقویت مسیرهای آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده سلولی نسبت می‌دهند (۸). یافته‌های اخیر حاکی از این است که اثربخشی و عملکرد نانوذرات اکسید روی را می‌توان با دوپینگ نانوسایز بعضی از بیومولکول‌ها و یون‌های فلزی مانند مس، کرومیوم، آهن و منگنز بهبود بخشید (۹). اما در بین همه dopant ها، دوپینگ اکسید روی با مس به میزان زیادی خصوصیات نوری، الکتریکی، مغناطیسی، ساختار موفولوژیکی و خصوصیات زیستی نانوذرات اکسید روی را بهبود می‌بخشد (۱۰). در مطالعه اخیر Khan و همکاران نشان دادند که نانوذرات اکسید روی doped شده با مس، سمیت سلولی بیشتری نسبت به نانوذرات اکسید روی بر سلول‌های سرطانی دارد (۱۱) . از آنجاییکه نانوذرات اکسید روی بصورت خالص و همچنین در ترکیب با سایر مواد، اساس بسیاری از داروها و مواد مورد استفاده در مدیکال می‌باشد، لذا در این مطالعه بر آن شدیم تا میزان بقای سلول های فیبروبلاست نرمال و سرطانی انسان را نانوذرات اکسید روی و نانوذرات اکسید روی doped شده با مس را مورد ارزیابی قرار دهیم .